Δευτέρα 14 Μαρτίου 2016

ΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΗΛΙΚΙΕΣ (... ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ!)

Από τον ΝΙΚΟ ΣΑΟΥΛΙΔΗ


Την περασμένη εβδομάδα η επίσκεψή μου στο σπίτι ενός φίλου μου, στιγματίστηκε από ένα περιστατικό έντονης διένεξης ανάμεσα στον ίδιο και στον 76χρονο παππού του. Αφορμή στάθηκε η εμμονή του ηλικιωμένου να επαναλαμβάνει «όλο τα ίδια και τα ίδια!», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο φίλος μου, κάτι που καθιστά, κατά την γνώμη του, τον παππού του «ανυπόφορο». Βέβαια, τούτο το περιστατικό, που είναι κάθε άλλο παρά μεμονωμένο , φανερώνει τόσο τον τρόπο που οι ηλικιωμένοι αντιμετωπίζουν τα γηρατειά , όσο και την αδυναμία των νέων και της κοινωνίας συνολικά, να κατανοήσουν τους γηραιότερους.
Είναι γνωστό, πως τα γηρατειά συνοδεύονται από έντονες σωματικές αλλαγές. Σε αντίθεση πάντως με τις αλλαγές που βίωσε το άτομο κατά την εφηβεία ή την ενηλικίωση, αυτές οι αλλαγές δεν είναι και τόσο «ευχάριστες», καθώς σχηματίζουν την εικόνα ενός ανθρώπου αδύναμου, όχι μόνο σωματικά, αλλά και ψυχοσυναισθηματικά. Γιατί φυσικά, η εμφάνιση των πρώτων ρυτίδων έρχεται ταυτόχρονα με τα πρώτα σημάδια απώλειας μνήμης ή με την εμφάνιση άλλων, λιγότερο ή περισσότερο σοβαρών προβλημάτων υγείας. Η συνειδητοποίηση των ηλικιωμένων λοιπόν, ότι δεν θα ξανανιώσουν ποτέ νέοι και δυνατοί,  (τουλάχιστον όχι όσο ένιωθαν στο παρελθόν), δημιουργεί την ανάγκη για την ανάκληση ευχάριστων αναμνήσεων, αναμνήσεων που τους γεμίζουν αυτοπεποίθηση για όσα πέτυχαν στη ζωή τους. Βέβαια, αυτή η ανάγκη για αυτοεπιβεβαίωση γίνεται τόσο έντονη που οι ηλικιωμένοι καταντούν να ζουν στο παρελθόν τους, αφήνοντας στο παρόν μόνο μια «καρικατούρα» του ανθρώπου που ήταν κάποτε. Σε αυτή την εμμονή στο παρελθόν εδράζεται μάλιστα και η αδυναμία τους για δημιουργία νέων δεσμών, όπως και η αυξημένη εσωστρέφεια που παρουσιάζουν. Είναι σύνηθες φαινόμενο, ο ηλικιωμένος που μένει μόνος, δυστυχώς να πεθαίνει και μόνος…
Όμως ο συναισθηματικός μαρασμός δεν οφείλεται μόνο σε προσωπικές αδυναμίες των γηραιότερων, αλλά και στην κοινωνική απόρριψη που βιώνουν για πρώτη φορά σε τόσο μεγάλο βαθμό. Οι ηλικιωμένοι βλέπετε, βρίσκονται εν ριπή οφθαλμού εκδιωγμένοι από το εργασιακό τους περιβάλλον, χωρίς να έχουν καμιά ευκαιρία για άθληση, διασκέδαση και ψυχαγωγία. Σε μια κοινωνία που θεοποιεί το «νέο», νιώθουν παρείσακτοι και ασήμαντοι, παραμελημένοι και εγκαταλελειμμένοι ακόμα και από την ίδια τους την οικογένεια.  Ενώ λοιπόν παλιά, οι «απολίτιστες» κοινωνίες τοποθετούσαν τους ηλικιωμένους στο κέντρο της οικογενειακής ζωής, η σημερινή «πολιτισμένη» κοινωνία και οικογένεια αδυνατεί να εκτιμήσει την αξία τους. Γιατί άραγε; Ίσως επειδή φοβάται την πείρα και την εμπειρία τους, ίσως επειδή φοβάται ότι αυτοί θα τολμήσουν να αμφισβητήσουν και να «ξεσκεπάσουν» τα σαθρά θεμέλια του σύγχρονου οικοδομήματος αξιών…
Είδαμε λοιπόν πώς αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι τα γηρατειά. Αυτού του είδους η αντιμετώπιση, αποτελεί για πολλούς πρόφαση να κατηγορούν τους ηλικιωμένους, να τους αποφεύγουν, να τους απαξιώνουν… Αλλά αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς με τους εαυτούς μας, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι στη ρίζα αυτής της συμπεριφοράς των γεροντότερων, βρίσκεται η απαράδεκτη, απορριπτική στάση της κοινωνίας μας, η οποία ανερυθρίαστα τους περιθωριοποιεί και τους καταρρακώνει  ψυχοσυναισθηματικά.
Όπως αντιλαμβάνεστε, είναι αδήριτη  ανάγκη αυτή η στάση να αλλάξει. Η οργανωμένη πολιτεία οφείλει αρχικά να προσφέρει -έστω και στο ελάχιστο- στους ηλικιωμένους τα εχέγγυα για ένα ανθρώπινο επίπεδο διαβίωσης. Παρά λοιπόν την κατάρρευση του κράτους Πρόνοιας, η αξιοπρεπής σύνταξη και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους τους ηλικιωμένους ανεξαιρέτως, πρέπει να θεωρείται δικαίωμα αδιαπραγμάτευτο.
Αφού λοιπόν εξασφαλιστεί η υλική κάλυψή τους, ακολουθεί και η συναισθηματική «περίθαλψη» των ηλικιωμένων, οι οποίοι πρέπει να νιώσουν ξανά σημαντικοί, ως δραστήρια μέλη της κοινωνίας. Δεν πρέπει δηλαδή να εκδιώκονται από το περιβάλλον της εργασίας και της οικογένειας, αλλά να συμμετέχουν ενεργά, χρησιμοποιώντας την πολύτιμη εμπειρία που αποκόμισαν κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Για παράδειγμα, αναλαμβάνοντας την φροντίδα των μικρών παιδιών του κάθε σπιτιού, όχι μόνο διευκολύνουν τους γονείς, αλλά και οι ίδιοι παραμένουν δραστήριοι, προσφέροντας στα εγγόνια τους τη στοργή που κανένας άλλος δεν θα μπορούσε να τους δώσει.
Οι ηλικιωμένοι έχουν και αυτοί δικαιώματα όπως όλοι μας, στερούνται όμως πολλές φορές την δύναμη να τα διεκδικήσουν. Ας τους δώσουμε, την δυνατότητα όχι μόνο να επιβιώσουν, αλλά και να αθληθούν, να διασκεδάσουν, να κοινωνικοποιηθούν, ας τους δώσουμε τη δυνατότητα να ζήσουν! Κάτι τέτοιο φυσικά μπορεί να επιτευχθεί τόσο με τη συνδρομή της πολιτείας, όσο και του καθενός μας ξεχωριστά. Γιατί, αν «αγκαλιάσουμε», κατανοήσουμε και βοηθήσουμε τους ηλικιωμένους, δεν θα χρειάζεται πια να «ζουν» στο παρελθόν για να είναι ευτυχισμένοι, και έτσι θα πάψουν, ίσως, να λένε όλο «τα ίδια και τα ίδια»…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου